„Plucie” farbą to jedna z najczęstszych usterek przy malowaniu natryskowym – dotyczy zarówno pistoletów ręcznych, jak i agregatów. Objawia się nieregularnym natryskiem, przerwami w strumieniu lub pojawianiem się dużych kropel na powierzchni. Przyczyn może być kilka: od zatkanej dyszy, przez zbyt gęstą farbę, po drobne uszkodzenia uszczelek. Sprawdź krok po kroku, gdzie tkwi problem, nim wymienisz pistolet na nowy.
Pistolet malarski powinien rozpylać farbę w równy, wachlarzowy sposób. Gdy zaczyna „pluć”, warstwa malarska przestaje być jednolita – pojawiają się plamy, krople i puste przestrzenie. Niekiedy farba zamiast się rozpływać, wypada z dyszy w postaci pojedynczych wyprysków. Może też dochodzić do pulsacyjnego działania, co prowadzi do zacieków lub zbyt cienkich warstw w niektórych miejscach.
Zwróć uwagę na wszelkie zmiany w pracy urządzenia: nietypowe dźwięki, spadek zasięgu natrysku, problemy z równomiernym kryciem. Jeśli strumień farby zbija się w jeden punkt, zamiast tworzyć szeroki rozprysk – to sygnał, że coś nie działa prawidłowo.
Pistolet do malowania można łatwo sprawdzić, zanim przejdziesz do rozkręcania dyszy czy wymiany filtrów. Wystarczy natrysk na czystą kartkę z odległości roboczej ok. 20–25 cm. Jednolite rozprowadzenie farby oznacza, że urządzenie działa poprawnie. Jeśli pojawiają się smugi, rozbryzgi lub przerwy, konieczna będzie dalsza analiza.
Wykonuj test przed każdym malowaniem – pozwala wcześnie wykryć problem i oszczędzić farbę oraz czas.
Czyszczenie pistoletu do malowania rozpocznij od sprawdzenia dyszy – to właśnie tam najczęściej zbiera się zaschnięta farba, kurz lub drobne zanieczyszczenia. Nawet cienka warstwa osadu może zakłócić natrysk i doprowadzić do „plucia” farbą.
Zdejmij końcówkę natryskową i obejrzyj ją pod światłem. Jeśli zauważysz resztki farby, użyj odpowiedniego rozpuszczalnika – dopasowanego do rodzaju farby, jakiej używasz. Nie używaj ostrych narzędzi – zamiast tego sięgnij po igły lub szczotki z miękkim włosiem, przeznaczone do konserwacji pistoletów. Filtr także należy sprawdzić. Wiele pistoletów ma siatkowy wkład filtrujący przy wlocie farby. Gdy jest zabrudzony, farba nie przepływa swobodnie – to prowadzi do spadku ciśnienia, zacięć i przerywanego natrysku. Wypłucz filtr w rozpuszczalniku lub wymień go na nowy, jeśli siatka jest zdeformowana, przetarta lub zabrudzona nie do usunięcia. Na koniec upewnij się, że wszystkie gwinty i uszczelki są czyste i dobrze dokręcone – nieszczelność to częsta przyczyna problemów z rozpylaniem.
Zacznij od sprawdzenia lepkości farby – zbyt gęsty materiał to najczęstszy powód, przez który pistolet do malowania zaczyna pluć, zacinać się albo działać nierówno. Użyj kubka wypływowego, np. kubka Forda, i zmierz czas przepływu farby przez otwór. Jeśli farba wypływa zbyt wolno, dodaj odpowiedni rozcieńczalnik – wodę do farb akrylowych lub rozpuszczalnik syntetyczny do farb olejnych. Nie dolewaj „na oko” – nadmierne rozcieńczenie może pogorszyć krycie i zwiększyć ryzyko zacieków.
Następnie skontroluj ciśnienie robocze. Zbyt niskie ciśnienie powoduje niedokładne rozpylanie, a zbyt wysokie – rozpryskiwanie w formie mgły i duże straty materiału. Większość pistoletów ma pokrętło lub suwak regulacji ciśnienia, dlatego korzystaj z nich zgodnie z instrukcją producenta. Na sam koniec – dostosuj ciśnienie do gęstości farby – gęstsze wymagają większego ciśnienia, ale nie przekraczaj wartości podanych w specyfikacji urządzenia. Źle ustawione parametry prowadzą nie tylko do błędów w malowaniu, ale też do szybszego zużycia uszczelek i dyszy.
Czytaj więcej na temat Jaki pistolet do gęstej farby?
Jedną z częstych przyczyn nieregularnego natrysku są nieszczelności w układzie pistoletu. Warto zacząć od oceny stanu iglicy – odpowiada za precyzyjne domknięcie przepływu farby. Jej zarysowanie, zgięcie lub wytarcie prowadzi do sytuacji, w której pistolet malarski pluje farbą lub materiał ciągnie się po zakończeniu natrysku. W takim przypadku konieczna jest wymiana elementu.
Kolejnym obszarem są uszczelki zlokalizowane przy iglicy, dyszy i kapsie powietrznym. Z czasem mogą ulec deformacji, stwardnieniu lub pęknięciom. Powoduje to mieszanie się farby z powietrzem, a efektem są m.in. nierówny strumień, bąbelki w zbiorniku czy mokre wycieki w okolicy głowicy.
Nie bez znaczenia pozostaje kaps powietrzny – jego zadaniem jest równomierne rozprowadzanie powietrza wokół wypływającej farby. Gdy element jest zabrudzony lub niedokręcony, natrysk staje się chaotyczny, niestabilny i trudny do kontrolowania. Pomaga czyszczenie cienkim pędzelkiem oraz dokładne, ale nie przesadnie mocne dokręcenie.
Dla zachowania pełnej sprawności natrysku szczelność całego układu musi być regularnie kontrolowana. Nawet drobny luz w połączeniach gwintowanych może skutkować błędami w aplikacji farby.
Sprawność techniczna pistoletu do malowania ma bezpośredni wpływ na jakość aplikacji farby. Istotne znaczenie ma działanie spustu – jeśli zacina się lub porusza zbyt lekko, ilość podawanego materiału może być trudna do kontrolowania. Problematyczne bywają też luzy w mechanizmie lub przetarcia w miejscach łączeń.
Uchwyt również odgrywa rolę – zużyty lub źle wyprofilowany może powodować niestabilne prowadzenie narzędzia, co skutkuje nierównomiernym natryskiem. Taki brak kontroli przekłada się na smugi, przerywane ścieżki farby lub przeładowane fragmenty powierzchni.
Warto też regularnie sprawdzać zewnętrzne elementy pistoletu: nakrętki, przeguby, kapsę powietrzną czy przewody. Ich obluzowanie, zużycie lub drobne pęknięcia mogą wpływać na ciśnienie i szczelność układu. Niewielkie przesunięcie złączki czy nieszczelność w przewodzie potrafią zakłócić stabilność natrysku.
Z punktu widzenia dłuższej pracy ergonomia przekłada się nie tylko na komfort, ale też na powtarzalność efektów i mniejsze ryzyko błędów wynikających ze zmęczenia czy nieprecyzyjnego prowadzenia pistoletu.
Pamiętaj, że czyszczenie pistoletu do malowania po każdej pracy to absolutna podstawa. Nawet niewielka ilość zaschniętej farby może doprowadzić do zaburzeń natrysku, a w konsekwencji do przerw, „plucia” i zużycia dyszy lub iglicy.
W pierwszej kolejności należy wypłukać zbiornik i przewody przy użyciu rozpuszczalnika odpowiedniego do rodzaju farby. Następnie warto rozkręcić głowicę, by oczyścić dyszę, iglicę i uszczelki z pozostałości materiału. Przy tej czynności dobrze sprawdzają się specjalne szczotki i igły do czyszczenia – zbyt twarde narzędzia mogą zarysować elementy wewnętrzne i doprowadzić do nieszczelności.
W przypadku modeli ciśnieniowych dobrze jest także sprawdzić filtr – zanieczyszczenia mogą się w nim odkładać nawet wtedy, gdy nie widać objawów na zewnątrz. Jeśli filtr jest odkształcony, przetarty lub sztywny, należy go wymienić. Oprócz czyszczenia warto smarować ruchome części zgodnie z instrukcją producenta. Delikatny olej techniczny przy zawiasach spustu lub uszczelnieniach zwiększa trwałość pistoletu i zapobiega zatarciom.
