Lepkie, ciężkie, wymagające – aplikacja gęstych powłok to wyzwanie nawet dla doświadczonych wykonawców. Co oczywiste, nie każda technologia malarska i sprzęt będą w stanie spełnić wymogi tego typu powłok. W tym artykule zebraliśmy praktyczne rady, które pomogą Ci wybrać pistolet natryskowy, gotów poradzić sobie z materiałami o wysokiej gęstości.
O gęstości farby decyduje przede wszystkim stosunek ilości spoiwa, pigmentów i wypełniaczy do rozpuszczalnika lub wody. Im większe stężenie składników stałych, tym wyższa lepkość i trudniejsza aplikacja. Gęste powłoki mają tendencję do szybkiego zastygania, tworzenia grubszej warstwy i stawiania oporu podczas natrysku. W przeciwieństwie do farb standardowych, które łatwo rozpylają się w postaci jednolitej mgiełki, te o podwyższonej lepkości wymagają większego ciśnienia lub odmiennego sposobu aplikacji do uzyskania równomiernego pokrycia i braku zacieków.
Do kategorii gęstych materiałów malarskich zaliczamy między innymi:
Jak wspomnieliśmy, nie każdy system natrysku poradzi sobie z aplikacją gęstych powłok. Pistolety malarskie niskociśnieniowe HVLP i LVLP, choć świetne przy lakierach i bejcach, okazują się przy takich materiałach niewystarczające. Zbyt niskie ciśnienie robocze, niewielki przepływ i tendencja do zapychania dyszy na dobrą sprawę wykluczają je ze stosowania wraz z gęstymi farbami.
W praktyce najskuteczniejszym, a często jedynym sensownym rozwiązaniem są pistolety malarskie hydrodynamiczne (Airless).
Technologia ta pozwala rozpędzić farbę do bardzo wysokiego ciśnienia i rozpylić ją bez udziału powietrza, co umożliwia równomierne nanoszenie nawet najbardziej wymagających powłok, takich jak epoksydy, poliuretany czy bitumy. Co ważne, pistolety malarskie i agregaty Airless gwarantują nie tylko skuteczność w starciu z gęstymi farbami, ale też wysoką wydajność i minimalne straty materiału.
Model pistoletu do nakładania ciężkich materiałów powinien obsługiwać zakres co najmniej 150–250 barów, a w przypadku bardzo ciężkich materiałów – nawet więcej. Zbyt niskie ciśnienie skutkuje niewystarczającym rozbiciem strumienia i nierównym kryciem. Pistolet powinien również być wyposażony w filtr o odpowiednio dużej siatce (np. 30 mesh), który nie blokuje przepływu gęstych materiałów.
Konstrukcja korpusu pistoletu powinna być przystosowana do pracy w trudnych warunkach, tzn. z materiałów odpornych na ścieranie i działanie agresywnych składników chemicznych, jak stal nierdzewna czy hartowane stopy. Istotna jest też budowa iglicy i zaworu – przy aplikacji ciężkich farb elementy te są narażone na intensywne zużycie, dlatego liczy się ich trwałość i łatwość wymiany.
Zbyt mała dysza to częste zatykanie i przestoje, zbyt duża z kolei – nadmiar farby i utrata kontroli nad aplikacją. Do gęstych materiałów najczęściej wykorzystuje się dysze malarskie z przedziału 0,021"–0,035", choć przy wyjątkowo ciężkich masach bitumicznych stosuje się modele 0,039" i większe. Oczywiście wartości, które podaliśmy, są orientacyjne – zawsze należy opierać się na zaleceniach producenta farby, zawartych w karcie technicznej produktu.
Przed malowaniem należy ustawić agregat tak, by ciśnienie generowane przez pompę było zgodne z wymaganiami danej dyszy – zbyt niski przepływ przy dużym otworze skutkuje słabą atomizacją i nierównym kryciem.
Zachęcamy także do sprawdzenia naszego oddzielnego poradnika: Dysze malarskie – rodzaje, zastosowanie, dobór, konserwacja.
Wielokrotnie na łamach naszego bloga zwracaliśmy uwagę na konieczność odpowiedniego czyszczenia i konserwacji sprzętów malarskich. W kontekście gęstych farb – często błyskawicznie zasychających – kwestia ta ma szczególne znaczenie. Z tego względu czyszczenie pistoletu należy rozpocząć bezpośrednio po zakończeniu aplikacji, co pozwoli zapobiec twardnieniu materiału w dyszy, filtrze lub kanale farbowym.
Proces należy zacząć od opróżnienia układu z pozostałości farby – w przypadku pistoletów hydrodynamicznych najlepiej przepchnąć ją za pomocą odpowiedniego rozpuszczalnika lub płynu czyszczącego, zalecanego przez producenta danej farby. Następnie należy zdemontować filtr pistoletu i dokładnie go przepłukać, sprawdzając, czy nie doszło do jego częściowego zapchania, częstego przy gęstych powłokach. Równie ważne jest oczyszczenie gniazda dyszy oraz iglicy, w których prawie zawsze gromadzą się resztki materiału o dużej lepkości.
Po zakończeniu mycia warto zakonserwować elementy uszczelniające specjalnym olejem technicznym, który zabezpieczy je przed wysychaniem i pękaniem. Regularna kontrola stanu uszczelek, zaworów i sprężyny spustowej to podstawa, by pistolet do gęstych farb działał bezawaryjnie przy każdym kolejnym użyciu.
